Kedilerde görülen davranışsal bozukluklar arasında yer alan Pika Sendromu, normal beslenme alışkanlıklarının dışında, yenmemesi gereken maddelerin tüketilmesiyle karakterize edilen bir durumdur. Kuma, plastik poşete, kumaşlara ya da kablo gibi yabancı cisimlere olan ilgi, sıradan bir oyun davranışı gibi görünse de bu durum altta yatan ciddi bir psikolojik ya da fizyolojik problemin işareti olabilir.
İçindekiler
Kedilerde Pika Sendromu Nedir?
Pika, Latince kökenli bir terim olup, “yemek olmayan şeyleri yeme isteği” anlamına gelir. Kedilerde pika sendromu, kedi tarafından besin değeri taşımayan nesnelerin tekrarlayıcı ve dürtüsel şekilde yenmesi ile tanımlanır. Bu davranış, geçici bir alışkanlık olabileceği gibi, uzun süreli bir psikolojik rahatsızlık veya ciddi bir tıbbi problemin belirtisi de olabilir. Yaygın olarak genç kedilerde görülen bu hastalığın yaşla birlikte azaldığı saptanmıştır. Bunun en önemli sebeplerinden birisi de kedinin anneden ve sütten erken kesilmiş/ayrılmış olmasıdır.
Kedilerde Pika Sendromu Nedenleri
Pika sendromunun altında hem fiziksel hem de psikolojik pek çok neden yatabilir.
Beslenme Yetersizlikleri
Mineral veya vitamin eksiklikleri (özellikle demir, çinko veya B vitaminleri) kedilerde anormal yeme davranışlarını tetikleyebilir.
Stres ve Anksiyete
Ev değişikliği, yeni bir hayvanın eve gelmesi, yalnız kalma gibi durumlar kedilerde davranışsal bozukluklara yol açabilir. Stres altında olan kediler kendilerini rahatlatmak için tekrarlayıcı yeme davranışları geliştirebilir.
Genetik Yatkınlık
Bazı ırklarda, özellikle Siyam ve Burma kedilerinde pika davranışına daha sık rastlanır. Bu durum genetik yatkınlıkla ilişkilendirilir.
Obsesif-Kompulsif Bozukluk (OKB)
Bazı kedilerde OKB gelişebilir. Bu durumda kedi, istemsiz şekilde kuma, plastik malzemelere ya da kumaşlara saldırarak onları çiğneyebilir veya yutabilir.
Tıbbi Problemler
Sindirim sistemi bozuklukları, beyin hastalıkları, tiroit düzensizlikleri gibi sağlık sorunları da pika sendromunun altında yatan nedenler arasında yer alabilir.
Kedilerde Pika Sendromu Belirtileri
Pika sendromu genellikle aşağıdaki belirtilerle kendini gösterir:
- Kuma, plastik, saç, yün, ip, sünger, kablo gibi yabancı maddeleri yeme veya çiğneme
- Kusma, iştahsızlık veya kabızlık
- Sindirim sistemi tıkanıklığı belirtileri (karın ağrısı, dışkılamada zorluk)
- Oyuncak, halı, kıyafet yeme eğilimi
- Artan huzursuzluk ve takıntılı davranışlar
- Aniden gelişen kilo kaybı
Belirtiler çoğu zaman kedi sahibine başlangıçta masum bir alışkanlık gibi gelir. Ancak bu davranışların ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği unutulmamalıdır.
Kedilerde Pika Sendromu Teşhisi
Pika sendromu teşhisi, kedinin davranış öyküsü ve veteriner hekim tarafından yapılan detaylı muayene ile konur. Teşhis sürecinde şu adımlar uygulanabilir:
Davranış Öyküsü
Veteriner, kedi sahibinden hangi maddelerin tüketildiği, davranışın ne zaman başladığı ve hangi sıklıkta tekrarlandığı gibi bilgileri alır.
Fiziksel Muayene
Karın muayenesi, bağırsaklarda yabancı cisim olup olmadığını tespit etmek açısından önemlidir. Ağız içi lezyonlar da değerlendirilir.
Radyografi (Röntgen)
Yutulan cisimlerin sindirim sisteminde nerede olduğunu tespit etmek için karın bölgesine röntgen çekilir.
Kan Testleri
Mineral ve vitamin eksiklikleri, hormonal düzensizlikler veya enfeksiyon varlığı açısından tam kan sayımı ve biyokimyasal analiz yapılabilir.
Davranışsal Değerlendirme
Bazı durumlarda veteriner hekim bir veteriner davranış uzmanına yönlendirme yapabilir. Özellikle obsesif davranışlardan şüphelenildiğinde bu adım gereklidir.
Kedilerde Pika Sendromu Tedavi Yöntemleri
Tedavi, altta yatan nedene göre planlanır. Tek bir protokol yerine bireyselleştirilmiş, çok yönlü bir yaklaşım benimsenmelidir.
Beslenme Düzenlemeleri
Eksik olan vitamin veya minerallerin tespiti sonrası takviye edilmesi gerekir. Veteriner hekim, kedinin yaşına, kilosuna ve genel sağlığına uygun dengeli bir diyet planı oluşturur.
Davranışsal Müdahale
Stres kaynaklarının ortadan kaldırılması, kedinin yaşam alanının zenginleştirilmesi (kedi oyuncakları, tırmalama tahtaları, kedi feromon spreyleri vb.) önemlidir.
Çevresel Düzenleme
Kedinin erişebileceği tehlikeli yabancı maddeler ortadan kaldırılmalı, kablolar koruma altına alınmalı, kumaş parçaları ortalıkta bırakılmamalıdır.
Tıbbi Müdahale
Yabancı cisim yutulmuşsa ve sindirim sisteminde tıkanıklık yaratmışsa, acil cerrahi müdahale gerekebilir. Bağırsak delinmesi gibi komplikasyonlar hayati tehlike oluşturabilir.
İlaç Tedavisi
Veteriner hekimin kararına göre, obsesif-kompulsif davranışları baskılamak için antidepresan veya anksiyolitik ilaçlar reçete edilebilir. Ancak bu ilaçlar yalnızca ciddi vakalarda ve uzun süreli takip altında kullanılmalıdır.
Kedilerde pika sendromu, hem davranışsal hem de tıbbi yönü olan karmaşık bir sorundur. Sıradan bir oyun davranışı gibi başlayan bu alışkanlık, ilerleyen zamanlarda ciddi sindirim sorunlarına, hatta yaşamı tehdit eden durumlara dönüşebilir. Kedi sahiplerinin dikkatli gözlemleri, erken teşhis açısından oldukça değerlidir. Uzman veteriner hekim tarafından yapılacak detaylı muayene ve gerekli testlerle doğru tedavi planlanabilir. Pika sendromunun başarılı bir şekilde kontrol altına alınabilmesi için çevresel düzenlemeler, beslenme takviyesi ve gerekirse davranışsal terapi birlikte yürütülmelidir. Eğer kediniz pika sendromu belirtileri gösteriyorsa veya pika sendromundan endişeleniyorsanız, aşağıda bulunan telefon numaramız üzerinden bizlere ulaşarak daha fazla bilgi alabilir, en kısa zamanda bir randevu planlayabilirsiniz.
